Eth Departament de Territòri, Abitatge e Transicion Ecologica a publicat eth prumèr mapa globau de contaminacion luminosa de Catalonha, eth quau constate qu’eth Pirenèu lheidatan ei era soleta zòna liura de contaminacion luminosa en territòri catalan. Contràriament, era zòna litorau de Catalonha, amassa damb es granes ciutats e es zònes industriaus des capitaus catalanes son es mès contaminades segons rebat eth mapa que reprodusís era lutz artificiau en cada punt deth territòri. Tanben i a fòrça contaminacion luminosa en bèri nuclèus ruraus damb fòrta activitat toristica de Cerdanha, La Seu d’Urgell e Val d’Aran.

Entre es zònes der interior en Pirenèu e en prepirèneu qu’an mens lutz artificiau, destaquen es espacis deth Montsec o es parcs naturaus de Naut Pirenèu e Aigüestòrtes e Estanh de Sant Maurici, que mantien un cèu nocturn de qualitat excellenta, damb escassa contaminacion luminosa. Cau rebrembar qu’era sèrra deth Montsec a era dobla certificacion de Destinacion Toristica e Resèrva Starlight, que autrège era Fondacion Starlight damb er aval dera UNESCO entà distinguir es melhors espacis entà observar es esteles. Ua distincion qu’acredite era zòna coma un des lòcs deth mon a on melhor se pòden veir es esteles e mès idonèus entà organizar-i activitats toristiques restacades damb era contemplacion deth firmament e estacades ara qualitat maximau deth cèu e era sua produccion contra era contaminacion luminosa. 

De sòn costat, eth Parc Nacionau d’Aigüestòrtes e Estanh de Sant Maurici ei certificat coma Resèrva e Destinacion Toristica Starlight dempús de 2018 –prumèr parc catalan que recep aguesta distincion autrejada pera Fondacion Starlight–, en tot reconéisher era qualitat deth sòn cèu nocturn e es esfòrci entà conservar era escuror e promòir era astrotorisme ena zòna. 

Tanben en Parc Naturau deth Naut Pirenèu s’a trabalhat entà eradicar era contaminacion luminosa en tota era sua extension e s’a artenhut que sigue era zòna protegida mès grana de Catalonha qu’age artenhut ua distincion pr’amor dera qualitat deth cèu escur. 

Eth nau mapa de contaminacion luminosa ei elaborat a compdar d’un modèl matematic auançat, simule era propagacion dera lutz artificiau mejançant es caracteristiques fisiques dera lutz artificiau ena net e era composicion dera atmosfèra. L’a desvolopat er Institut d’Estudis Espaciaus de Catalonha (IEEC), damb recorsi e donades de transicion ecologica, e damb eth supòrt der Institut de Sciéncies deth Cosmòs dera Universitat de Barcelona (ICCUB), enquadrat laguens dera campanha d’avaloracion dera qualitat deth cèu nocturn.

Era naua airina cartografica supause un pas tà deuant ena avaloracion e gestion d’aguest tipe de contaminacion ambientau, damb efèctes perjudiciaus entara biodiversitat, era qualitat deth cèu nocturn e era pòsa des persones.

Entà calcular era ludentor deth cèu en mès de 32.000 punts de Catalonha s’an emplegat tres superordinadors, un deth Consòrci de Servicis Universitaris de Catalonha (CSUC), e an somat mès de 600.000 ores de calcul. Era naua airina permet auer ua vision espaciau mès suenhada sus era situacion actuau per çò qu’ei dera contaminacion luminosa e, en futur, deu perméter avalorar coma poderie evolucionar era qualitat deth cèu nocturn en foncion de cambiaments en enlumenat public, naui desvolopaments urbanistics o era aplicacion de determinades politiques de proteccion des ecosistèmes nocturns.

Mès informacion:
https://sig.gencat.cat/